Uzależnienie od ekranów: przyczyny, objawy, skutki i leczenie
XXI wiek niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw, zwłaszcza tych związanych z nowymi technologiami. Poza pozytywnymi aspektami rozwoju cyfrowego, na salony wkroczyły również kwestie związane z uzależnieniami.
Z pełną świadomością można powiedzieć, że uzależnienie od komputera jest zagrożeniem cywilizacyjnym, coraz mocniej nasilającym się wraz z rozwojem technologii. Zdajemy sobie sprawę z tego, że rozwijająca się cyfryzacja sienie za sobą wiele korzyści. Niestety, każdy kij ma dwa końce, co oznacza, że napotkać możemy również wiele problemów, które prowadzić mogą do uzależnienia.
Czym jest uzależnienie od ekranów?
Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek, co w praktyce można określić mianem uzależnienia od ekranów? Często jest to nazywane również uzależnieniem od technologii. To sytuacja, w której osoba traci kontrolę nad korzystaniem z urządzeń elektronicznych takimi jak: smartfony, tablety czy telewizory. Pojęcie to jest dość szerokie, ponieważ obejmuje zarówno uzależnienie od gier komputerowych, mediów społecznościowych, jak i innych form rozrywki dostępnych online.
Przyczyny uzależnienia od ekranów
Okazuje się, że grupą najbardziej podatną na uzależnienia wydaje się być grupa młodych ludzi, którzy urodzili się z przysłowiową komórką w ręku, czyli mają dostęp do komputera i Internetu od najmłodszych lat. Do powstawania uzależnień przyczynia się Internet, który dostarcza ogromną ilość treści, co może prowadzić do nadmiernej ekspozycji na różnorodne bodźce. Co więcej, do utraty kontroli nas czasem spędzanym przed ekranem mogą prowadzić gry, szczególnie te z elementami uzależniającymi. Zagrożenie stanowią media społecznościowe, czyli zatracanie się w utrzymywaniu stałego z uczestnikami czatów, grup itp. Niekiedy nadmierne korzystanie z urządzeń, stanowi ucieczkę przed rzeczywistością i problemami życiowymi.
Objawy uzależnienie od ekranów
Uzależnienie od komputera ma silny związek z dostępem do Internetu, ale sam w sobie nie stanowi problemu. Komputer, tablet czy smartfon jest przecież tylko narzędziem, które pomaga nam w codziennym życiu. Tak więc możemy wykorzystywać go do pracy, nauki, zabawy czy też relaksu. Obawiać się należy zacząć, jeśli osoba z Twojego otoczenia spędza przy nich wiele, nawet kilkanaście godzin dziennie. Oczywiście nie zawsze oznacza to uzależnienie.
Praca wielu osób jest silnie powiązana z komputerem czy Internetem, co nie może być równoznaczne z tym, że te osoby mają problemy. O uzależnieniu od ekranów możemy mówić, jeżeli dana osoba korzysta z komputera kompulsywnie i czuje silną, nieprzerwaną potrzebę dostępu do Internetu. To z kolei wpływa na jej samopoczucie. I tutaj zaczynają się problemy, ponieważ osoba uzależniona zaniedbuje relacje z rodziną, i przyjaciółmi na rzecz czasu spędzanego online. Jeśli wcześniej była aktywna i miała inne zainteresowania, hobby, diametralnie zmienia zaangażowanie i nie bierze udziału w innych aktywnościach. Pojawia się również trudność z kontrolowaniem ilości czasu spędzanego online. Co ciekawe, czasami osoba uzależniona mimowolnie porusza palcami dłoni, naśladując pisanie na klawiaturze komputera bądź smartfona, a nawet podczas realnych rozmów używa skrótów, które wykorzystywane są w rozmowach internetowych. Poza tym objawem silnego uzależnienia są napady lękowe, niepokój, a nawet agresja w chwili braku dostępu do internetu.
Skutki uzależnienia od ekranów
Podstawowym skutkiem uzależnienia od ekranów są zaburzenia snu spowodowana nadmierną ekspozycją na urządzenia Długotrwałe siedzenie przed ekranem może prowadzić również do problemów z oczami, powodować bóle głowy i inne dolegliwości. Poza tym uzależnienie od ekranów przyczynia się do powstania problemów psychicznych, czyli zwiększa ryzyko depresji, lęków itp.
Leczenie uzależnienia od ekranów
Leczenie uzależnienia od ekranów jest podobne do leczenia innych uzależnień takich jak: alkoholizm czy hazard. Podstawą są terapie behawioralne, w których psychoterapeuta uświadamia pacjentowi, że jest on uzależniony od komputera czy smartfona i pomaga identyfikować szkodliwe wzorce zachowań. Tym samym osoba uzależniona uczy się nowych nawyków korzystania z Internetu i urządzeń. Ustalenie zdrowych granic czasowych dla korzystania z urządzeń jest również jednym z elementów spotkań ze specjalistami z zakresu leczenia uzależnień. Terapia jest dopasowywana do potrzeb pacjenta, lecz w tym przypadku kluczowe może być wsparcie rodziny. W wielu przypadkach jest ono tak naprawdę nieodzownym elementem w całym procesie leczenia. Poza tym ważne jest poszukiwanie alternatywnych form rozrywki, takich, które nie wymagają oczywiście korzystania z ekranów. Terapeuci zachęcają pacjentów do poszukania nowego hobby, rozwijania umiejętności itp.
Uzależnienie od ekranów stanowi niewątpliwie poważny problem, który może wpływać na różne obszary życia poszczególnych jednostek. Warto, a nawet trzeba podjąć kroki, które mają na celu zmniejszenie ekspozycji na ekran oraz zwrócić uwagę na rozwijanie zdrowych nawyków i zainteresowań.
