Zakupoholizm – jak się przed nim ustrzec?

Zakupoholizm obecnie występuje u coraz większej ilości osób. Każdego dnia jesteśmy zasypywani wiadomościami na temat kolejnych promocji i wyprzedaży. Słyszymy o nowych kolekcjach ubrań, o towarach, które mają odmienić nasze życie czy też sprawić, że uchronimy naszą rodzinę przed groźnymi chorobami. Do tego zyskujemy coraz to nowe możliwości płatności – zapłać za 30 dni, pierwsza rata za 6 miesięcy itd. Wszystko to ma duży wpływ na to, że coraz więcej kobiet i mężczyzn boryka się z zakupoholizmem. Czym charakteryzuje się to uzależnienie i czy w ogóle możemy w jakiś sposób się przed nim ustrzec?

Czym jest zakupoholizm?

Inną nazwą dla zakupoholizmu jest shopoholizm lub też kupnoholizm. Każda z tych nazw odnosi się do tego samego problemu, czyli do uzależnienia od nadmiernego, nieprzemyślanego i kompulsywnego robienia zakupów.

Wśród przyczyn, które skłaniają chorych do nabywania kolejnych produktów, są chęć poprawy swojego samopoczucia, obniżenia poziomu stresu, problemy w pracy lub w życiu rodzinnym, radość lub smutek. Kupowanie ma sprawić, że wszystkie emocje, z którymi mamy problem, zostają osłabione.

Czy wiesz, że zakupoholizm jest tak samo niebezpiecznym uzależnieniem jak alkoholizm, narkomania czy lekomania? Badania wskazują, że nawet 16% populacji na świecie może borykać się z zakupoholizmem, gdzie większość osób nawet nie zdaje sobie z tego sprawy, więc bagatelizuje leczenie.

Wszystko to prowadzi do wielu negatywnych konsekwencji, takich jak:

  • problemy finansowe – ciągłe kupowanie na kredyt, z odroczoną płatnością sprawia, że problemy finansowe zaczynają stawać się coraz większe, a spirala długów coraz bardziej się nakręca,
  • pogorszenie relacji z rodziną i ze znajomymi – brak czasu dla nich, kłamstwa, kradzież, pożyczanie i nieoddawanie pieniędzy itd.,
  • zaburzenia psychiczne, w tym depresja, stany lękowe,
  • myśli samobójcze,
  • rozpad małżeństw,
  • sięganie po używki w celu zagłuszenia wyrzutów sumienia, poczucie wstydu oraz stresu związanego z uzależnieniem od robienia zakupów.

Jak ustrzec się przed zakupoholizmem?

Skutki zakupoholizmu mogą realnie wpłynąć na nasze życie i to w bardzo negatywny sposób. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest poszerzanie świadomości i edukacja. Sprawdź, jak ustrzec się przed uzależnieniem od robienia zakupów.

Kupuj to, czego naprawdę potrzebujesz

Pierwszą kwestią, która odgrywa ważną rolę, jest kupowanie jedynie tych produktów, których potrzebujesz. Zanim dodasz jakiś produkt do koszyka w sklepie internetowym lub stacjonarnym, zastanów się, do czego chcesz go wykorzystać. Samo słowo promocja i wyprzedaż nie może być jedynym powodem, dla którego decydujesz się na zakup. Odwiedzając sklep, postaraj się wyłączyć emocje, a zamiast tego uruchom chłodną kalkulację, która pomoże Ci zaoszczędzić i kupować pod wpływem chwili i impulsu.

Rób listę zakupów, gdy idziesz do sklepu

Nie ważne, czy robisz zakupy w sklepie internetowym, czy w stacjonarnym, najważniejsze jest to, abyś odwiedzał lub odwiedzała to miejsce z listą produktów, które chcesz kupić. Przygotuj ją z wyprzedzeniem i koniecznie się jej trzymaj.

To szczególnie trudne w przypadku sklepów spożywczych, które są projektowane w taki sposób, aby najważniejsze artykuły spożywcze znajdowały się w głębi sklepu, np. pieczywo, lada z mięsem. Jeśli udasz się do sklepu bez listy, to po drodze miniesz wiele innych regałów z produktami i szansa na to, że kupisz coś, czego tak naprawdę nie potrzebujesz, znacząco się zwiększy.

Postaw na edukację

Ważną częścią tego, aby ustrzec się przed zakupoholizmem i nie popaść w pułapkę promocji, jest edukacja. Rosnąca świadomość tego, że kupowanie wszystkiego, na co mamy ochotę i tylko po to, aby poprawić sobie nastrój, sprawia, że możemy ustrzec się przed uzależnieniem od robienia zakupów. Poczytaj kilka publikacji naukowych na ten temat, obejrzyj dokument lub przejrzyj opinie specjalistów psychoterapii, aby zrozumieć, jakie są objawy i skutki zakupoholizmu.

Kupuj gotówką

Robienie zakupów przy pomocy karty debetowej lub kredytowej może być problemowe. Dlaczego? W taki sposób możesz znacznie łatwiej stracić kontrolę nad tym, ile wydajesz. Dlatego też świetnym sposobem jest zaplanowanie, ile możesz wydać podczas zakupów i wypłacenie z bankomatu dokładnie takiej kwoty. Następnie zostaw kartę w domu i udaj się na zakupy. To przy okazji świetny sposób na kontrolowanie swoich wydatków i na oszczędność finansową.

Zastanów się, co tak naprawdę daje Ci szczęście

Kupienie nowego swetra sprawia, że czujesz się szczęśliwa? Patrzenie na nowe sprzęty elektroniczne w sklepie wywołuje u Ciebie szybsze bicie serca? To niepokojące symptomy, które mówią o tym, że zakupoholizm może stać się w przyszłości Twoim problemem. Zamiast ignorować ten problem, postaraj się poczuć podobny entuzjazm, radość i ekscytację podczas wykonywania innych czynności. Później zastanów się nad bardzo ważną kwestią, a mianowicie nad tym, co tak naprawdę sprawia, że czujesz się szczęśliwy lub szczęśliwa? Zastąp zakupy inną czynnością, np. oglądaniem ulubionego serialu, randką z ukochanym czy graniem w tenisa z przyjaciółmi. Przekonaj się, że tak wiele innych czynności może sprawić, że poczujesz się szczęśliwa lub szczęśliwy.