Czy uzależnienie od alkoholu jest dziedziczne?

Dziedziczenie jest istotne w przypadku rozwoju wielu chorób. Jednak nie każdej choroby to dotyczy. Jak wygląda sytuacja w przypadku alkoholizmu?

Choroba alkoholowa, zwana również alkoholizmem jest przewlekłą chorobą, która charakteryzuje się uzależnieniem od spożywania substancji alkoholowych. Co więcej, jest to stan, w którym osoba traci kontrolę nad spożywaniem alkoholu, co prowadzi do szkód zdrowotnych, problemów emocjonalnych, społecznych i zawodowych. Osoby dotknięte tą chorobą często mają trudności z kontrolowaniem spożywanego alkoholu. Niestety, picie staje się centralnym elementem ich życia, a konsekwencje spożywania uzależniających substancji przeważają często nad innymi aspektami. Alkoholizm rozwija się stopniowo, a osoba uzależniona przechodzi przez kolejne jej fazy.

Fazy uzależnienia alkoholowego

W fazie początkowej osoba uzależniona zaczyna spożywać alkohol w sposób nadmierny, ale problemy związane z piciem najczęściej są ukrywane bądź bagatelizowane. Kolejna faza nazywana jest utrzymywaniem. Tutaj konsumpcja alkoholu staje się częstym zachowaniem. Uzależniony ma coraz większe trudności z kontrolą ilości alkoholu, a jego spożywanie staje się coraz bardziej regularne. Ostatnia faza (zwana fazą uzależnienia) to czas, kiedy sobą staje się fizycznie i psychicznie uzależniona od alkoholu. Tolerancja rośnie, a objawy abstynencyjne stają się bardziej wyraźne, gdy alkohol nie jest pożywany.

Co to jest grupa ryzyka?

Grupa ryzyka jest terminem używanym w kontekście zdrowia lub społeczeństwa. Określa grupę osób lub populację, w której istnieje większe ryzyko wystąpienia pewnych problemów zdrowotnych lub społecznych w porównaniu z ogólną populacją. Te problemy mogą wynikać z różnych czynników takich jak: genetyka, styl życia, środowisko lub okoliczności społeczne. Przykłady grup ryzyka obejmują osoby o słabszym stanie zdrowia, np. osoby starsze, chore przewlekle, dzieci, kobiety w ciąży. Grupy ryzyka mogą tez dotyczyć społeczności, na przykład mniejszości etnicznych, grup o niskich dochodach, bezdomnych czy osób mieszkających na określonych obszarach, gdzie występują większe problemy z dostępem do opieki zdrowotnej czy edukacji.

Typy uzależnień

Według O.M. Lescha istnieją cztery typy uzależnień od alkoholu: abstynencyjny, lękowy, depresyjny i organiczny. W pierwszym przypadku osoba uzależniona sięga po alkohol, aby zapobiec objawom abstynencyjnym. Na początku alkohol pity jest okazjonalnie, z czasem spożywany jest regularnie. W przypadku uzależnienia lękowego mamy do czynienia z osobami, które spożywają substancje odurzające w celu ograniczenia własnych lęków i strachu. W trzecim przypadku alkohol traktowany jest jako środek przeciwdepresyjny. Z kolei czwarty rodzaj mówi o chorobie alkoholowej, która wywodzi się bezpośrednio z niekorzystnych czynników wpływających na rozwój pacjenta w jego dzieciństwie.

Choroba alkoholowa a wpływ genów

Badania naukowe jednoznacznie wykazały, że poza wpływem środowiska, duże znaczenie ma również predyspozycja genetyczna. Znanych jest wiele genów, które wpływają bezpośrednio lub pośrednio na zwiększenie lub zmniejszenie ryzyka rozwoju uzależnienia od alkoholu. Czy wiesz, że niektóre osoby pochodzenia azjatyckiego są nosicielami specyficznego wariantu genu, który odpowiada za metabolizowanie alkoholu? U tych osób, po spożyciu tej substancji widoczne są fizyczne objawy jej nietolerancji, np. nieprzyjemne uczucie zaczerwienienia twarzy, nudności czy przyspieszone bicie serca. Oznacza to, że osoby te są mniej skłonne do nadużywania alkoholu.

Naukowcy udowodnili, iż istnieje skłonność genetyczna do uzależnień od substancji, w tym alkoholu. Uważają, że istotną role odgrywa otoczenie, doświadczenie życiowe itp. Jeśli w rodzinie występują przypadku uzależnienia od alkoholu, istnieje większe ryzyko, że osoba odziedziczy skłonność do tego typu problemów.  Dlatego też często dzieci alkoholików, sami zostają alkoholikami. Samo dziedziczenie genetyczne nie oznacza automatycznego rozwoju uzależnienia. Związane jest to raczej z przekazywanymi wzorcami. Istotne będzie także środowisko, w którym dorastała osoba oraz jej decyzje i wybory życiowe mogą mieć znacznie większe znaczenie i zdecydować, czy alkohol stanie się dla niej problemem. Warto pamiętać, że ważne jest świadomie podejście do spożywania alkoholu i zdrowe nawyki życiowe, nawet jeśli istnieje genetyczne ryzyko uzależnienia. Koniecznie należy zwrócić uwagę na to, jakie towarzyszą temu nawyki w rodzinie i jakie wzorce zachowań są przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Syndrom DDA

Mamy tutaj na myśli Dorosłych Dzieci Alkoholików. Badania wykazały, iż wiele dzieci uzależnionych od alkoholu rodziców posiada wspólne z nimi cechy osobowości i sposoby funkcjonowania. Osoby te mają bowiem obniżoną samoocenę, czują się osamotnione, mają trudności w wyrażaniu uczuć i niwelowaniu stresu. Są nieufne wobec innych osób, przez co nie nawiązują relacji opartych na wzajemnym zaufaniu i szacunku. Syndrom DDA nie dotyczy tylko osób uzależnionych od alkoholu, ale raczej odnosi się do doświadczeń i konsekwencji, jakie mogą wystąpić u dzieci dorastających w rodzinach dotkniętych alkoholizmem. Terapia, wsparcie społeczne i zrozumienie tych doświadczeń mogą pomóc osobom dorosłym w radzeniu sobie z tymi wyzwaniami w dążeniu do zdrowszego życia.

Sposoby radzenia sobie z chorobą alkoholową

Radzenie sobie z alkoholizmem jest trudnym procesem, ale możliwym do osiągnięcia. Głównym krokiem w celu poprawienia swojego samopoczucia jest szukanie pomocy wśród bliskich osób – przyjaciół, rodziny, terapeutów, grup wsparcia. Może być ono pomocne w trudnych momentach i motywować do trwania w trudnym procesie wyzdrowienia. W wielu przypadkach potrzebna, a wręcz niezbędna staje się terapia indywidualna, grupowa bądź poradnictwo psychologiczne, które pomaga w identyfikowaniu i radzeniu sobie z wyzwaniami związanymi z uzależnieniem od alkoholu. Terapeuta pomoże w opracowaniu strategii radzenia sobie z trudnością i zmianie niezdrowych wzorców zachowań. Poza tym istnieją różne programy leczenia, takie jak terapia behawioralna, farmakologiczna czy terapie oparte na 12 krokach, które mogą być skuteczne w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Wybór odpowiedniej z nich zależy jednak od indywidualnych potrzeb i preferencji. Sposobem na radzenie sobie z chorobą może być unikanie miejsc, sytuacji lub osób, które mogą skłonić do sięgnięcia po alkohol. W powrocie do zdrowia pomaga również wprowadzenie zdrowych nawyków, takich jak: regularna aktywność fizyczna, zdrowe odżywianie i regularny sen. Dotyczy to również uczenia się zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresem, emocjami i trudnościami życiowymi. Pomóc w utrzymaniu w trzeźwości może również regularne ocenianie postępów i w miarę potrzeb -dostosowywanie strategii.

Choroba alkoholowa jest złożonym problemem zdrowotnym, który ma zarówno skutki fizyczne, jak i psychiczne. Wymaga często interwencji medycznej, wsparcia społecznego, terapii i czasem leczenia farmakologicznego. Wiele osób z tym schorzeniem może wyzdrowieć i prowadzić życie wolne od alkoholu dzięki odpowiedniej terapii i wsparciu. Należy jednak pamiętać, że radzenie sobie z chorobą alkoholową jest procesem bardzo indywidualnym. Każda osoba ma inne doświadczenia, przeżycia, oczekiwania, przez co wymaga różnych form wsparcia. Kluczowe jest również szukanie pomocy, wytrwałości i dążenie do poprawy jakości życia. Z pewnością nie będzie to łatwy proces, nierzadko czasochłonny. Zdecydowanie jednak warty poczynionych trudów.