Menu

Leczenie zaburzeń

Wypalenie zawodowe – jak nie dać się pracy?

Wypalenie zawodowe – jak nie dać się pracy?

, , , , ,

Wypalenie zawodowe nadal przez wiele osób jest lekceważone, ale nie warto ignorować tego problemu, bo bywa naprawdę dokuczliwy. Przede wszystkim powoduje to brak energii, zmęczenie oraz spadek motywacji do pracy. Może dotykać zarówno młode, jak i bardziej doświadczone osoby. Ważne jest to, żebyś wiedział, jak radzić sobie z tym syndromem, aby złe samopoczucie nie miało wpływu na Twoje życie.

Czym jest wypalenie zawodowe?

Wypalenie zawodowe jest też nazywane syndromem Burnout. O tym zjawisku mówi się wtedy, gdy praca przestaje dawać satysfakcję, nie rozwijasz się, a samo wyjście do pracy powoduje narastającą niechęć. Oprócz tego występują fizyczne, emocjonalne i psychiczne objawy.

Rozwinięcie się wypalenia zawodowego może mieć związek z uczuciem pustki, zobojętnieniem na kontakty społeczne oraz obniżeniem własnej oceny. Zazwyczaj ten syndrom stanowi odpowiedź organizmu na stres, który jest spowodowany sytuacją zawodową.

Kogo najczęściej dotyka wypalenie zawodowe?

Tak naprawdę każdy może być narażone na syndrom wypalenia zawodowego – bez względu na staż pracy bądź zajmowane stanowisko. Badania jednak pokazują, że ten problem zazwyczaj dotyka osoby zarządzające innymi pracownikami, gdzie konieczny jest stały kontakt z ludźmi. To właśnie wtedy wymagane jest jeszcze większe zaangażowanie emocjonalne, poznawcze oraz społeczne. Oprócz tego wypalenie zawodowe często jest diagnozowane u nauczycieli, policjantów, pielęgniarki, handlowców, pedagogów, trenerów, menedżerów oraz lekarzy.

Nie tylko rodzaj pracy wpływa na to, czy pojawi się syndrom wypalenia zawodowego. Decydują o tym również indywidualne cechy osobowościowe, a szczególnie perfekcjonizm, ambicja i pracoholizm. Bardziej narażone są też osoby samotne, które nie mają bliskich. W takim przypadku praca staje się ich całym światem.

Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?

Poszukaj wsparcia

Przyjaciele, rodzina oraz zaufane osoby to podstawa, gdy chcesz przezwyciężyć wypalenie zawodowe. Tym bardziej że bardzo częstym zjawiskiem jest chęć izolowania się od najbliższych. Jednak to nie jest dobry wybór, ponieważ to właśnie rozmowa może stanowić najlepsze antidotum na stres, napięcie emocjonalne i problemy w pracy.

Tak naprawdę podczas rozmowy nie są potrzebne porady czy próby rozwiązania Twojej sytuacji. Już samo podzielenie się swoimi myślami i emocjami działa oczyszczająco. Ważne jest tylko to, żebyś wybrał osobę, która nie będzie Cię osądzać – po prostu zajmie się wysłuchaniem i wspieraniem. W ten sposób skutecznie zapobiegniesz wypaleniu zawodowemu.

Wyznacz granice

Zastanów się nad tym, ile czasu w ciągu dnia poświęcasz na pracę oraz myślenie o niej. W walce z wypaleniem zawodowym niezbędne jest postawienie wyraźnych granic, dzięki którym będziesz mógł przestać myśleć o obowiązkach zawodowych. Dlatego wyznacz konkretne godziny przeznaczone na kontakty z klientami bądź pracownikami. Poza tym staraj się skutecznie zagospodarować swój czas wolny. Zadbaj także o przerwy od technologii – laptopa, smartphona czy tableta.

Po prostu dla swojego zdrowia psychicznego pamiętaj o chwili offline w ciągu dnia. Wycisz wtedy powiadomienia w telefonie, nie sprawdzaj e-maili, wyłącz media społecznościowe i zajmij się relaksem. Już po kilku dniach poczujesz się bardziej zrelaksowany, bo nareszcie wprowadzisz w swoim życiu większy balans między życiem prywatnym a zawodowym.

Bądź asertywny

Dla wielu pracowników największym problemem jest brak umiejętności odmawiania, co ostatecznie prowadzi do nadmiaru obowiązków, które są stresujące i przytłaczające. Dlatego naucz się asertywności, odmawiaj realizacji niektórych zadań lub deleguj je innym pracownikom. W razie potrzeby poproś kolegów bądź koleżanki z pracy o pomoc. To naprawdę nie jest oznaka słabości, tylko odpowiedzialności i dbałości o wysoką jakość. Dzięki temu nie tylko poradzisz sobie z narastającą frustracją, ale przede wszystkim zyskasz więcej energii do wykonania wyznaczonych zadań.

Wystrzegaj się perfekcjonizmu

Jednym z czynników zwiększających ryzyko wypalenia zawodowego jest perfekcjonizm. Wygórowane oczekiwania i nadmierna ambicja potrafią być naprawdę wyniszczające. Przede wszystkim ze względu na podejście do porażek oraz nawet najdrobniejszych błędów, które są traktowane jak katastrofę. Jeśli chcesz cieszyć się dobrym zdrowiem psychicznym, to musisz nauczyć się radzenia z bezwzględnymi standardami. Pamięta też o wyznaczaniu realnych celów, które nie będą zbyt przytłaczające.

Skorzystaj z profesjonalnej pomocy

Jeśli nie jesteś w stanie samodzielnie poradzić sobie z wypaleniem zawodowym, to skorzystaj z profesjonalnej pomocy. Intensywne emocje, wahania nastroju i nadmierne izolowanie się od bliskich osób jest wyczerpujące psychicznie oraz fizycznie. W takiej sytuacji najlepszym sposobem jest wizyta u psychologa bądź psychoterapeuty. To też dobry sposób, gdy po prostu nie masz w najbliższym otoczeniu osoby, która mogłaby Cię wysłuchać. Dzięki temu zyskasz wsparcie, odkryjesz przyczyny problemów i nauczysz się radzić sobie z nimi, aby skutecznie zapobiegać dalszemu rozwojowi wypalenia zawodowego.

Fobia – przyczyny i leczenie

Fobia – przyczyny i leczenie

, , , , , , , ,

Osoby borykające się z fobią, odczuwają bardzo silny strach, któremu towarzyszy spora bezsilność. Nie zawsze lęk ma całkowicie irracjonalne podłoże, jednak zazwyczaj problem tkwi w tym, że nawet mimo logicznych przesłanek dana osoba nie potrafi zmierzyć się z własną fobią. Interesującą kwestią jednak jest to, skąd biorą się u ludzi fobie, jakie są ich przyczyny i jak należy z nimi walczyć.

Czym jest fobia?

Fobia jest zaburzeniem lękowym, które wiąże się z bardzo silnym odczuwaniem strachu. Poziom strachu jest zazwyczaj znacznie większy niż rzeczywiste ryzyko i zagrożenie. Fobia wpływa na życie pacjenta i może przyczynić się do powstania depresji. Taka osoba czuje się bezsilnie w starciu z własnym rozumem. Strach, który odczuwa, jest tak silny, że może wpływać na codzienne funkcjonowanie oraz wywoływać liczne objawy somatyczne.

Objawy fobii

Jak odróżnić strach od fobii? Nie zawsze jest to takie proste, dlatego tak naprawdę diagnozą powinien zająć się doświadczony psychiatra lub psychoterapeuta.

Podczas oceny stopnia problemu lekarz przeprowadza wywiad, który ma na celu ustalenie, z jakimi objawami psychicznymi i fizycznymi mierzy się pacjent na co dzień.

W przypadku fobii dochodzi do pojawienia się takich objawów psychicznych, jak:

  • narastające napięcie i uczucie niepokoju,
  • nerwowość,
  • problemy z koncentracją,
  • uczucie ciągłej gotowości do wystąpienia stanu zagrożenia,
  • problemy ze snem,
  • analizowanie dogłębnie sytuacji i otoczenia, aby wychwycić nawet irracjonalne znaki zagrożenia związane z fobią,
  • odczuwanie paniki w chwili zetknięcia się z obiektem lub też sytuacją fobiczną.

Oprócz tego niejednokrotnie dochodzi także do wystąpienia licznych objawów fizycznych, w tym do:

  • kołatania serca,
  • skurczy brzucha,
  • duszności,
  • wrażenia gorąca,
  • nudności oraz wymioty,
  • nierównomiernego oddechu,
  • bólu głowy i zawroty głowy,
  • szumów w uszach,
  • dreszczy,
  • uczucia zmęczenia,
  • senności.

Przyczyny powstawania fobii

Trudno jednoznacznie określić, skąd w ogóle bierze się fobia u danej osoby. Specjaliści wskazują na kilka najczęstszych przyczyn powstawania fobii.

Dziedziczenie

Może to być podłoże genetyczne. Nadal niewiele mówi się o tym, że podobnie, jak wiele zaburzeń lękowych, tak też fobia, może być odziedziczona po rodzicach czy nawet dziadkach. Szczególnie gdy u rodziców występowały fobie, to istnieje spore prawdopodobieństwo, że dziecko również może być narażone na wystąpienie tego zaburzenia.

Nieprawidłowa praca mózgu

Wiele wskazuje również na to, że przyczyną powstawania fobii może być nieprawidłowe działanie mózgu. Wynika to najprawdopodobniej z powodu złej pracy neuroprzekaźników lub też zbyt dużej aktywności ciała migdałowatego, które ma wpływ na ludzkie zachowania i sposób zapamiętywania emocji, jakie odczuwaliśmy w przeszłości.

Negatywne doświadczenia w przeszłości

Kolejną przyczyną występowania fobii są negatywne bodźce, z którymi dana osoba borykała się w przeszłości. Dla przykładu, jeśli jakaś osoba była w dzieciństwie pogryziona przez psa, to negatywne doświadczenia mogą doprowadzić do kynofobii, czyli fobii przed psami. Czasami fobia wiąże się z własnymi doświadczeniami lub ze zdarzeniem, przez które przeszła osoba z najbliższego otoczenia.

Odpowiedź organizmu na inne problemy

Jeszcze jedną ciekawą teorią na temat powstawania fobii, jest ta, mówiąca o tym, że fobia może być też objawem lub sygnałem związanym z innym problemem. Dobrym przykładem będzie tutaj agorafobia, która może okazać się objawem, wskazującym na problemy z niską samooceną.

Jak leczyć fobię?

Najskuteczniejszą metodą leczenia fobii jest terapia poznawczo-behawioralna. Dodatkowym wsparciem może być też zastosowanie środków farmakologicznych – zazwyczaj wykorzystane w przypadku agorafobii oraz fobii społecznej.

W trakcie terapii poznawczo-behawioralnej specjalista zazwyczaj decyduje się na jedną z 3 metod:

  • metodę modelowania – polega na obserwacji innej osoby, biorącej udział w zdarzeniach lub wykonującej czynności, które budzą u pacjenta lęk i ogromny strach; pacjent ze względu na natężenie strachu nie jest w stanie samodzielnie wykonać czynność lub wziąć udział w jakimś zdarzeniu;
  • metodę zanurzania – bardzo skuteczną metodą jest też branie udziału w zdarzeniach i wykonywanie czynności, które są ściśle związane z fobią, ma to spowodować stopniowe obniżenie poziomu strachu i dostrzeżenie, że niebezpieczeństwo nie jest tak duże, jak początkowo pacjent myślał;
  • metodę systematycznej desenstyzacji – ta metoda polega na „wystawieniu” pacjenta na działanie bodźców, które związane są z fobią, jednak cały proces odbywa się stopniowo, a wcześniej pacjent utrzymuje wskazówki w postaci strategii działania oraz uczy się technik, które mają mu pomóc w radzeniu sobie z lękiem.

Obecnie dostępne są zarówno terapie indywidualne, jak i grupowe. W obu przypadkach celem jest to, aby pacjent nauczył się kontrolować swój lęk, zamiast przyjmować strategię unikania sytuacji stresogennych przez całe życie. Najważniejsze staje się na początku zrozumienie, co jest przyczyną fobii, a dopiero później krok po kroku nauka radzenia sobie ze strachem.

Czym jest PTSD – jak sobie z nim radzić?

Czym jest PTSD – jak sobie z nim radzić?

, , , , ,

Wstrząsające zdarzenia, silne przeżycia czy nawet bycie świadkiem nieprzyjemnego wydarzenia – to wszystko może spowodować pojawienie się nieuzasadnionych napadów lęku. Ma to ogromny wpływ na kondycję psychiczną, przez co trudno jest zapomnieć o nieprzyjemnych momentach. Taki stan jest nazywany PTSD – sprawdź, jak można sobie z nim poradzić.

Czym jest PTSD?

PTSD to inaczej zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic-Stress-Disorder). Charakterystycznym elementem PTSD są zaburzenia lękowe, które wynikają z przeżycia traumatycznego zdarzenia czy nawet zagrożenia życia, śmierci bliskiej osoby, napaści oraz uczestnictwa w wypadku drogowym. Osoby z zespołem stresu pourazowego stają się wrażliwe na doświadczenia codziennego życia, co niekiedy prowadzi do nieustannego przeżywania tragicznego wydarzenia.

Jeszcze w latach 80. uważano, że zespół stresu pourazowego dotyka przede wszystkim żołnierzy wracających z frontu. Jednak tak naprawdę to zaburzenie może wystąpić u każdego. Eksperci szacują, że 1 na 11 osób w ciągu swojego życia boryka się z PTSD. Zazwyczaj bardziej narażone na to są kobiety.

Wystąpienie zespołu stresu pourazowego może być związane z typem osobowości – najczęściej zaburzenie jest diagnozowane w przypadku osobowości borderline oraz anankastycznej. Czynnikiem ryzyka są też uzależnienia od substancji psychoaktywnych oraz zaburzenia nerwicowe.

Jakie są przyczyny zespołu stresu pourazowego?

Przyczyny zespołu stresu pourazowego mogą być naprawdę różne. Niekiedy ma to związek z przeżyciem katastrofy lotniczej, kolejowej czy drogowej. Innym razem problemy może wywołać śmierć bliskiej osoby, napaść, kradzież, a także przemoc fizyczna, seksualna lub emocjonalna. Nawet osoby, które są ofiarami klęski żywiołowej bądź były świadkami wypadku drogowego mogą borykać się z PTSD.

Zauważ, że niektóre zabiegi medyczne prowadzą do rozwinięcia się zespołu stresu pourazowego – zdarza się, że kobiety cierpią na to zaburzenie po trudnym porodzie.

Traumatyczne zdarzenia wywołują wiele silnych emocji typu przerażenie, lęk i bezsilność, a to ostatecznie staje się przyczyną zespołu stresu pourazowego.

Jak objawia się zespół stresu pourazowego?

Symptomy stresu pourazowego mogą być dość złożone, ponieważ dotykają nie tylko strefy psychicznej, ale też fizycznej. Zauważ, że o PTSD mówimy wtedy, gdy objawy pojawiają się przez przynajmniej kilka tygodni od traumatycznego zdarzenia. Towarzyszy temu również znaczące zaburzenie w funkcjonowaniu w życiu społecznym, zawodowym i prywatnym.

Objawy fizyczne PTSD

  • problemy ze snem,
  • omdlenia,
  • drażliwość i niepokój,
  • przyspieszony oddech,
  • nadpobudliwość,
  • nadmierna czujność,
  • kołatanie serca,
  • bóle głowy,
  • nadmierna reakcja na zaskoczenie lub nagłe zdarzenie,
  • brak apetytu,
  • kłopoty z pamięcią i koncentracją.

Objawy psychiczne PTSD

  • unikanie miejsc, osób oraz rzeczy, które mogłyby w jakimkolwiek stopniu przypomnieć o traumatycznym zdarzeniu,
  • koszmary senne,
  • niezdolność do odczuwania przyjemności,
  • niezdolność do przywoływania w pamięci szczegółów związanych z traumatycznym wydarzeniem,
  • ataki paniki i stany lękowe,
  • myśli samobójcze,
  • izolowanie się od otoczenia,
  • poczucie braku perspektyw, szczególnie w odniesieniu do przyszłości – pojawia się brak jakichkolwiek oczekiwań w stosunku do życia prywatnego i zawodowego, a także do długości własnego życia,
  • nieustanne powracanie wspomnieniami do traumatycznych wydarzeń.

Jak radzić sobie z PTSD? Skuteczne metody leczenia

Leczenie zespołu stresu pourazowego to długotrwały proces. Nie ma jednej metody, która w ciągu chwili pozwoli pozbyć się wszystkich lęków i negatywnych wspomnieć. Najczęściej pomocna jest psychoterapia, ponieważ to właśnie podczas sesji terapeutycznych możesz zacząć pracować nad powrotem sił i poczucia sprawności. Specjalista nauczy Cię również przejmowania kontroli nad własnym życiem. Zazwyczaj służy do tego praca w wewnętrznej relacji oraz zewnętrznej – w tym przypadku częścią terapii może być działalność charytatywna.

Dobrym sposobem leczenia PTSD są techniki relaksacyjne. Próbuj różnych metod, a następnie wybierz tę, która jest dla Ciebie najefektywniejsza. W końcu każdy ma nieco inną wrażliwość emocjonalną i dynamikę ich nasilania się. Niezwykle pomocny jest też regularny wysiłek fizyczny oraz spędzanie czasu z bliskimi osobami. Pamiętaj, że sport pomaga wydzielać endorfiny, a zmęczenie zmniejsza napięcie psychiczne i fizyczne.

Kluczowe znaczenie ma to, żeby do leczenia zespołu stresu pourazowego podejść w indywidualny sposób. Tym bardziej że PTSD najczęściej występuje u wysoko wrażliwych osób. Dlatego terapia musi skupiać się na relacji wewnętrznej, a nie na skali wydarzenia.

Czy można stosować leki na PTSD?

Niekiedy częścią leczenia zespołu stresu pourazowego są leki. Szczególnie na samym początku terapii mogą być stosowane, gdy występuje bezsenność oraz silne ataki paniki. Wtedy specjalista zaleca przyjmowanie preparatów przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych lub stabilizujących nastrój. Nie ma typowych leków, które mogłyby zlikwidować PTSD. W końcu to zaburzenie wymaga dłuższego i głębszego działania – najlepiej psychoterapii.

Objawy po odstawieniu narkotyków

Objawy po odstawieniu narkotyków

, , , , , , , ,

Detoks to pierwszy krok w kierunku uzdrowienia. Cały ten trudny proces ma na celu pozbycie się narkotyków z organizmu uzależnionego, dzięki czemu można zacząć naprawiać szkody, które wyrządziły. Objawy zespołu abstynencyjnego różnią się od siebie, jednak reakcja organizmu na zmniejszenie stężenia danej substancji we krwi, jest najczęściej bardzo gwałtowna. Jakie są objawy po odstawieniu narkotyków? Co ma wpływ na charakter objawów po odstawieniu substancji psychoaktywnych?

Kiedy pojawiają się objawy odstawienia narkotyków?

Brak narkotyku we krwi uzależnionego lub nawet zmniejszenie stężenie narkotyku zaczyna zaburzać pracę organizmu. Odstawienie wpływa gwałtownie szczególnie na układ nerwowy oraz układ krążenia. Uzależniony podczas tak zwanego detoksu zaczyna odczuwać silny głód narkotykowy, czyli niepohamowany przymus sięgnięcia po narkotyk.

Punkt kulminacyjny, w którym głód jest najgorszy do zniesienia, najczęściej przypada na 3 lub 4 dzień od przyjęcia ostatniej dawki narkotyku. Pierwsze objawy odstawienia mogą pojawić się znacznie wcześniej. W przypadku opioidów, czyli heroiny, kodeiny lub morfiny, objawy zespołu abstynencyjnego dają o sobie znać nawet po upływie zaledwie 8 godzin. Najgorsze objawy pojawiają się – wpływ na to ma wiele czynników – przez pierwsze dni, najczęściej nawet do 10. Nie oznacza to jednak, że potem uzależniony nie czuje skutków odstawienia, przeciwnie, są one po prostu nieco słabsze.

Jakie czynniki mają wpływ na charakter objawów odstawienia?

Nie każdy uzależniony podczas detoksu będzie borykał się z tymi samymi objawami odstawienia. Wpływ na charakter objawów ma wiele czynników. Oto kilka z nich:

  • rodzaj zażywanego narkotyku – najtrudniejsze do zniesienia są skutki uboczne odstawienia opioidów, najlżejsze – marihuany. Nie musi być to jednak regułą. Osoba, która zażywała marihuanę regularnie przez wiele lat, będzie gorzej znosić detoks niż ten, kto zażył opioid kilkukrotnie;
  • sposób wprowadzania narkotyku do organizmu – jak łatwo się domyślić, wstrzykiwanie substancji bezpośrednio do krwi działa najszybciej, ale i wyrządza największe spustoszenie w organizmie;
  • czas uzależnienia, częstotliwość przyjmowanych dawek oraz wielkość dawek – im dłużej uzależniony brał narkotyki i im więcej dawek przyjmował (zwłaszcza w dniach poprzedzających odstawienie), tym gorsze objawy zespołu abstynencyjnego;
  • fizyczny i psychiczny stan zdrowia uzależnionego – trzeba wziąć pod uwagę wyniszczenie organizmu spowodowane narkotykami.

Objawy odstawienia marihuany – czym się charakteryzują?

Objawy towarzyszące odstawieniu przyjmowanej przez dłuższy czas marihuany są względnie łatwe do zniesienia (w porównaniu do narkotyków twardych). Nie oznacza to jednak, że pierwsze dni są przyjemne. Uzależniony może odczuwać takie dolegliwości jak: dreszcze, zimne poty, ogólne złe samopoczucie i rozdrażnienie. Mogą pojawić się również problemy ze strony układu trawiennego oraz zaburzenia snu (głównie bezsenność). Uzależnieni na odwyku skarżą się również na poczucie wyczerpania.

Jak wyglądają skutki uboczne odstawienia kokainy lub amfetaminy?

Ostawienie kokainy, jak i amfetaminy może dawać podobne objawy. Do najczęstszych skutków ubocznych zalicza się:

  • przygnębienie, głęboka apatia, zwana często anhedonią;
  • stany depresyjne, a nawet myśli samobójcze;
  • niepokój, stany lękowe;
  • ogólne poczucie rozdrażnienia;
  • zwiększony apetyt;
  • wzmożone zapotrzebowanie na sen.

Dodatkowo w przypadku odstawienia amfetaminy uzależniony może doświadczyć dotkliwych bóli głowy. Natomiast w przypadku kokainy, mogą wystąpić zaburzenia orientacji. Dlaczego odstawienie kokainy i amfetaminy daje podobne objawy? Dzieje się tak dlatego, że działają one w podobny sposób – pobudzają, wprawiają w stan euforii.

Zarówno w przypadku tych narkotyków, jak i opioidów, uzależniony powinien być pod stałą opieką personelu medycznego, zwłaszcza gdy odstawieniu towarzyszą silne stany depresyjne, które mogą zakończyć się próbą samobójczą. W ośrodku odwykowym można również liczyć na podanie odpowiednio dobranych leków, które zmniejszą dotkliwość odczuwanego głodu narkotykowego i innych objawów. Dodatkowo uzależnionym podaje się elektrolity, które pomagają odżywić organizm.

Objawy odstawienia opioidów – najbardziej dotkliwy zespół odstawienny

Najtrudniejsze do zniesienia objawy towarzyszą odstawianiu opioidów, czyli heroiny, kodeiny czy morfiny. To bardzo silnie uzależniające substancje, które potrafią szybko doprowadzić do wyniszczenia organizmu. Początkowe objawy przypominają ostrą grypę, a należą do nich:

  • dreszcze, pocenie się;
  • ostre bóle mięśniowe, bóle stawów oraz kości;
  • katar;
  • dolegliwości ze strony układu trawiennego (bóle brzucha, wymioty, biegunka);
  • rozszerzone źrenice;
  • trudności z zasypianiem;
  • uczucie rozdrażnienia, mogą pojawić się wybuchy złości, agresja.

Jak widać, objawy odstawienia narkotyków są łatwe do przewidzenia, jednak nie dotyczy to wszystkich substancji. Najgorzej wygląda sytuacja w przypadku odstawiania dopalaczy, czyli środków, które zawierają w sobie różne substancje narkotyczne, dlatego objawy mogą mieć różny charakter.