Uzależnienie od sterydów – objawy, leczenie

Już w 2020 roku Agencja Żywności Leków wskazywała na rosnący problem wśród młodych mężczyzn i kobiet w wieku licealnym, który jest związany z nadużywaniem substancji wspomagających szybki przyrost mięśni. Uzależnienie od sterydów to poważny problem, ponieważ może doprowadzić do licznych kłopotów zdrowotnych – zarówno psychicznych, jak i fizycznych.

Jak rozpoznać uzależnienie od sterydów?

Podobnie jak w przypadku innych substancji psychoaktywnych sterydy na samym początku wpływają pozytywnie na samopoczucie, co w tym przypadku jest związane z poprawą wyglądu fizycznego. Jednocześnie pozwalają na wykonywanie jeszcze intensywniejszych treningów i dodają mnóstwo energii. Jednak nie jest trudno dostrzec pierwsze symptomy uzależnienia, ponieważ wskazuje na to gwałtowny przyrost masy mięśniowej – nieproporcjonalnej do ciała. Charakterystyczne jest też łysienie i intensywny trądzik.

Jakie są objawy uzależnienia od sterydów?

Osoby uzależnione od sterydów bardzo często są podatne na gwałtowne zmiany nastroju – od radości po niepohamowaną wściekłość czy nawet agresję. Choć niektórzy uważają, że sterydy nie są szkodliwe, to jednak nadużywanie tych substancji może prowadzić do bardzo poważnych zmian.

Na samym początku objawy uzależnienia od sterydów bywają dość subtelne, ale z czasem się kumulują. Tym bardziej że może rozwinąć się tolerancja na te substancje. Prowadzi to do stopniowego zwiększania przyjmowanych dawek. W takiej sytuacji wyraźnym sygnałem uzależnienia są nieprzyjemne objawy odstawienia, które występują, gdy pacjent przestaje zażywać sterydy. Do takich symptomów można zaliczyć m.in. brak apetytu, spadek popędu seksualnego, zmiany nastroju, bezsenność, zmęczenie oraz depresja.

Pozostałe objawy uzależnienia od sterydów

• wystąpienie depresji po odstawieniu sterydów,
• stosowanie sterydów pomimo widocznych skutków ubocznych jak np. wypadanie włosów,
• rozluźnienie się relacji rodzinnych,
• zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i zawodowych,
• wydawanie dużych kwot pieniędzy na zakup sterydów, co w konsekwencji może prowadzić do problemów finansowych,
• pogorszenie stanu zdrowia – fizycznego i psychicznego.

Jakie są skutki uboczne zażywania sterydów?

Wielu sportowców czy kulturystów uznaje, że sterydy są im niezbędne, gdyż powodują szybki przyrost masy mięśniowej i wzrost sprawności fizycznej. Niemniej sterydy mogą prowadzić do uzależnienia oraz wielu negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Szczególnie warto zwrócić uwagę na problemy osób, które już w bardzo młodym wieku zaczęły przyjmować te substancje, ponieważ może wtedy dojść do całkowitego zatrzymania wzrostu.

Stosowanie sterydów w dawkach większych od tych terapeutycznych prowadzi do licznych skutków ubocznych. Oczywiście wśród nich jest trądzik i zmiany nastroju, ale warto też wspomnieć o innych negatywnych efektach. Oprócz tego sterydy powodują podwyższenie stężenia tzw. złego cholesterolu, co w konsekwencji może prowadzić do miażdżycy. Dochodzi także do zaburzeń prawidłowej pracy nerek, a w niektórych przypadkach nawet do niewydolności.

U mężczyzn długotrwałe przyjmowanie sterydów zwiększa ryzyko bezpłodności, ponieważ dochodzi do kurczenia się jąder i zmniejszenia produkcji plemników. W skrajnych przypadkach prowadzi to do nowotworu prostaty oraz do feminizacji, czyli powiększenia piersi u mężczyzn.

W przypadku kobiet sterydy również mają negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Przede wszystkim dotyczy to nadmiernego owłosienia lub łysienia, a także zmniejszenia gruczołu piersiowego i obniżenia tonu głosu. Pojawiają się też zmiany w cyklu miesiączkowym.

Zazwyczaj negatywne skutki przyjmowania sterydów mijają po odstawieniu tych szkodliwych substancji, ale jeśli to nie nastąpi, to może nawet dojść do zawału serca, udaru mózgu, a w konsekwencji do śmierci. Nadużywanie sterydów zwiększa też ryzyko zakażenia wirusem HIV – na skutek wstrzyknięcia sterydów bez zadbania o zachowanie zasad higieny.

Uzależnienie od sterydów – leczenie

Stosowanie sterydów prowadzi do silnego uzależnienia fizycznego i psychicznego. Dlatego nagłe odstawienie tych substancji zazwyczaj prowadzi do wystąpienia zespołu abstynencyjnego – bardzo często połączonego z depresją.

Leczenie uzależnienia od sterydów przede wszystkim wymaga przywrócenia równowagi hormonalnej przy jednoczesnym zahamowaniu nieprzyjemnych dolegliwości związanych z odstawieniem. Oprócz tego konieczne jest stosowanie farmakoterapii – szczególnie do leczenia objawów depresji. Dopiero gdy zostaną zminimalizowane lub całkowicie zlikwidowane objawy zespołu odstawienia można przystąpić do kolejnego etapu leczenia. Zazwyczaj obejmuje to wdrożenie psychoterapii indywidualnej bądź grupowej.

Często zalecanym sposobem walki z uzależnieniem od sterydów jest pobyt w specjalnym ośrodku. Pacjent może wtedy skorzystać z maksymalnego wsparcia ze strony terapeuty podczas okresu abstynencji. Jednocześnie terapia ma na celu wzmocnienie poczucia własnej wartości, a przy tym pomaga uwierzyć we własne możliwości. Tym bardziej że to właśnie kompleksy i niska samoocena zachęcają do sięgnięcia po sterydy.