Fazy uzależnienia od narkotyków — poznaj etapy uzależnienia
Narkomania to problem zarówno społeczny, jak i medyczny, z którym borykają się osoby w różnych przedziałach wiekowych. Zażywanie narkotyków prowadzi do uzależnienia fizycznego oraz psychicznego, a w konsekwencji do zagrożenia życia. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że istnieje kilka kluczowych faz uzależnienia od narkotyków. Sprawdź, czym charakteryzują się poszczególne etapy.
4 fazy uzależnienia od narkotyków
Faza 1 – Inicjacja
Głównie ze względu na popkulturę tj. przez filmy, seriale i informacje na temat życia celebrytów wielu młodych ludzi czuje potrzebę lub presję, że powinni przynajmniej raz w życiu sięgnąć po narkotyki.
Często nie zdają sobie sprawy, że zwykłe „spróbowanie” narkotyków to tak naprawdę pierwsza faza uzależnienia, która bardzo szybko może wymknąć się spod kontroli. Niejednokrotnie doprowadza do licznych konsekwencji, takich jak przedawkowanie czy przejście w kolejną fazę uzależnienia, czyli w odczuwanie przyjemności z coraz częstszego zażywania nielegalnych substancji.
Faza pierwsza najczęściej odbywa się na imprezach, w towarzystwie znajomych, którzy tworzą jeszcze większą presję i nakłaniają kolejne osoby do sięgnięcia po narkotyki, np. po kannabinole, występujące w konopiach.
Faza 2 – Przyjemność z zażywania narkotyków
Kiedy faza pierwsza zostaje już odhaczona, a pierwsze narkotyki zażyte, zaczyna się spore ryzyko, że na tym się to nie skończy. Imprezy raz na miesiąc to już za mało. Na tej fazie uzależnienia od narkotyków coraz częściej zaczyna się szukanie źródeł – zazwyczaj dealerów, od których można zakupić narkotyki.
Główną motywacją staje się to, że dana osoba jeszcze nie zdaje sobie sprawy z tego, że odczuwana przez niego coraz większa przyjemność z brania narkotyków, jest etapem tymczasowym. W konsekwencji wiąże się to z dużym ryzykiem, że pomału sytuacja zaczyna wymykać się spod kontroli.
Tuż po zażyciu narkotyków uzależniony odczuwa sporą przyjemność z przyjmowania tych substancji. Taki człowiek ma wrażenie, że dzięki nim poprawia się jego nastrój, znikają problemy, ale im dłużej bierze narkotyki, tym czas odczuwania radości bądź euforii zaczyna się skracać.
Oto główne cechy charakterystyczne, które można zaobserwować w zachowaniu osoby na tej fazie uzależnienia od narkotyków:
- wybuchowość i większe rozdrażnienie, gdy pojawiają się problemy z zakupem narkotyków,
- zaczerwienione oczy,
- rozszerzone źrenice,
- utrzymujący się katar,
- zmiana towarzystwa – zrywanie starych znajomości na rzecz nowych relacji powiązanych z narkotykami,
- ospałość lub wręcz przeciwnie nadpobudliwość.
Jednak sporym problemem jest również to, że takie osoby często maskują swój problem, bo z jednej strony go nie dostrzegają, a z drugiej podświadomie wiedzą, że lepiej nie mówić nikomu o tym, że odczuwają tak dużą przyjemność z brania narkotyków. Przez to okłamują rodzinę i przyjaciół.
Coraz częstsze kupowanie narkotyków wpływa również na sytuację finansową. Zaczynają pojawiać się pierwsze problemy finansowe, pożyczanie pieniędzy od rodziny, zaciąganie kredytów w banku itp. W przypadku młodzieży najczęściej kończy się to dopuszczaniem się do kradzieży pieniędzy od rodziców lub obcych ludzi. Negatywnie wpływa to na stan budżetu rodzinnego, a także na relacje w rodzinie.
Jeśli chodzi o zażywane substancje, to zazwyczaj uzależniony sięga częściej po „twarde” narkotyki.
Faza 3 – Nadużywanie narkotyków
W przypadku tej fazy możemy już jawnie powiedzieć, że to przewlekła narkomania. Kończy się już branie narkotyków okazjonalnie i dla przyjemności, a zaczyna wewnętrzny przymus, który zmusza do tego, aby coraz częściej sięgnąć po różnego rodzaju substancje psychotropowe. Zazwyczaj wybierane są wtedy takie narkotyki jak – opium, LSD czy grzyby halucynogenne.
W chwilach, gdy brakuje narkotyków, uzależniony zaczyna odczuwać fizyczny i psychiczny ból, a jego samopoczucie znacząco się pogarsza. Wtedy taka osoba próbuje na wszelkie sposoby – od kłamstw, po kradzieże czy jeszcze większe zadłużanie się – ponownie zażyć narkotyk.
Poza tym zwiększa się też tolerancja na zażywane substancje. Przez to organizm potrzebuje większej ilości, aby zaspokoić swój głód narkotykowy. W dodatku taki stan znacznie się skraca i już wkrótce uzależnienie ponownie się odzywa i wymusza na człowieku zażycie kolejnej działki.
Na tej fazie następują często znaczące zmiany w życiu uzależnionego, takie jak:
- separacje i rozwody,
- utrata pracy,
- zerwanie relacji z rodziną i przyjaciółmi.
Kończy się zatem ukrywanie uzależnienia, a każdy dzień krąży już tylko wokół uzależnienia. Wszystko to sprawia, że wiele osób zaczyna zajmować się sprzedażą narkotyków, aby dzięki temu mieć pieniądze na kolejną dawkę narkotyków. Niejednokrotnie wiąże się to z problemami z prawem. W końcu zażywanie i sprzedaż narkotyków w Polsce są nielegalne.
Nie można zapomnieć również o tym, że na fazie nadużywania narkotyków dana osoba ma jeszcze jeden dosyć duży problem – chodzi tutaj o samotność.
Faza 4 – Stan ciągłego odurzenia narkotykami
Zazwyczaj uznaje się, że to najgłębsza faza uzależnienia od narkotyków. Na tym etapie stan euforyczny już prawie nie występuje, a jeśli tak to bardzo krótko i tylko wtedy, gdy zażywana jest wręcz niebezpiecznie duża dawka narkotyków. Dlatego pojawia się dość spore ryzyko, że dojdzie do przedawkowania, a to z kolei może skończyć się śmiercią.
Podczas czwartej fazy uzależnienia chory nie potrafi już normalnie funkcjonować bez zażycia narkotyków. Jeśli brakuje mu pieniędzy czy dostępu do kolejnej działki, staje się agresywny i może nawet stanowić realne zagrożenie dla otoczenia.
Uzależniony jest w stanie zrobić wszystko, aby nie wychodzić z fazy odurzenia narkotykowego. Przez to znacząco i diametralnie pogarsza się jego stan zdrowia, a niektóre organy przestają prawidłowo funkcjonować. Narkotyki dzień po dniu wyniszczają organizm, aż w końcu zazwyczaj dochodzi do śmierci.
Warto podkreślić, że na tak zaawansowanym etapie uzależnienia od narkotyków człowiek nie jest w stanie sam sobie pomóc. Jeśli ktoś bliski lub specjalista nie zdecyduje się na radykalne kroki związane z odcięciem uzależnionego od substancji psychotropowych, to ratunek będzie niemożliwy.
Poza tym trzeba zwrócić uwagę także na to, że uzależnienie od narkotyków ma negatywne skutki nie tylko na sferę fizyczną, czyli na wątrobę, nerki i wiele innych organów. Wśród objawów fizycznych można zanotować również chroniczny kaszel.
Kluczowe jest także to, że cierpi psychika. Przez to uzależnieniu od narkotyków niejednokrotnie towarzyszą takie objawy, jak niskie poczucie własnej wartości, paranoje narkotyczne, stany lękowe, depresja oraz myśli samobójcze.
Reaguj jak najwcześniej! Zanim narkotyki przejmą kontrolę
Bardzo ważne jest to, aby wiedzieć, czym objawiają się poszczególne etapy uzależnienia od narkotyków. Taka wiedza może z jednej strony ustrzec przed sięgnięciem po pierwsze narkotyki lub osobie uzależnionej bądź komuś z jego otoczenia pozwoli jak najszybciej zareagować. Szybkie działanie i rozpoczęcie terapii sprawia, że leczenie jest łatwiejsze, a przede wszystkim krótsze. Zrozumienie swoich problemów i zauważenie, że wiele osób przechodziło przez te same fazy, również staje się bardzo pomocne.